دستگاه سنگ شکن چیست و چه کاربردهایی دارد؟
دستگاه سنگ شکن یکی از تجهیزات اصلی در صنایع معدنی و عمرانی است که وظیفه خرد کردن سنگ‌ها و مواد معدنی بزرگ را به قطعات کوچک‌تر بر عهده دارد. این دستگاه با استفاده از فشار، ضربه یا سایش، سنگ‌ها را تا اندازه دلخواه کاهش می‌دهد. از سنگ شکن‌ها در مراحل مختلف تولید مصالح ساختمانی، تولید شن و ماسه، استخراج معادن و آماده‌سازی مواد اولیه استفاده می‌شود.
جدول مقایسه انواع سنگ شکن
نوع سنگ شکن | ظرفیت تولید | اندازه ورودی | اندازه خروجی | نوع خردایش | شکل محصول | سرعت روتور | کاربردها |
فکی | 50-900 تن/ساعت | تا 1000 میلی‌متر | 10-100 میلی‌متر | فشاری (رفت و برگشتی) | یکنواخت و زاویه‌دار | – (حرکت رفت و برگشتی، بدون روتور) | خردایش اولیه در معادن، کارخانه‌های شن و ماسه، صنایع بازیافت |
هیدروکن (مخروطی) | 50-550 تن/ساعت | تا 200 میلی‌متر | 5-30 میلی‌متر | فشاری بین منتل و کانکیو | مکعبی و یکنواخت | 350-500 دور/دقیقه | تولید ماسه، خردایش ثانویه، خطوط تولید سنگدانه |
چکشی | 50-350 تن/ساعت | تا 500 میلی‌متر | 0-50 میلی‌متر | ضربه‌ای با چکش‌های متحرک | دانه‌ای یکنواخت | 600-1200 دور/دقیقه | خردایش سنگ‌های آهکی، زغال سنگ، خاک رس و مصالح ساختمانی، خطوط تولید شن و ماسه، کارخانه‌های آسفالت |
کوبیت (ضربه‌ای) | 30-350 تن/ساعت | تا 400 میلی‌متر | 0-40 میلی‌متر | ضربه‌ای با چکش‌های دوّار | مکعبی و یکنواخت | 800-1400 دور/دقیقه | خطوط تولید شن و ماسه، کارخانه‌های آسفالت، خردایش سنگ‌های آهکی و مواد معدنی نرم تا نیمه سخت |
غلتکی | 10-350 تن/ساعت | تا 75 میلی‌متر | 2-30 میلی‌متر | فشاری با نیروی غلتشی | یکنواخت | 60-200 دور/دقیقه | صنایع سیمان، معدن زغال سنگ، تولید کود شیمیایی و مصالح ساختمانی |
30-800 تن/ساعت | 20-60 میلی‌متر | 0-5 میلی‌متر | اصطکاکی و ضربه‌ای | شن و ماسه یکنواخت | 700-1200 دور/دقیقه | تولید شن و ماسه برای بتن و آسفالت، خطوط راه‌سازی، کارخانه‌های سیمان، خردایش سنگ‌های سخت و نیمه سخت |
معرفی کامل انواع سنگ شکن
سنگ شکن کوبیت یا ضربه‌ای
سنگ شکن کوبیت، برای خردایش ثانویه در خطوط تولید شن و ماسه طراحی شده. این دستگاه با استفاده از ضربه چکش‌های دوّار که با سرعت بالا روی روتور نصب شده‌اند، سنگ‌ها را به ذرات ریزتر تبدیل می‌کند. بدنه دستگاه معمولاً از فولاد مقاوم و آلیاژ ضد سایش ساخته شده و در بخش داخلی آن سندان‌هایی تعبیه شده‌اند که باعث افزایش شدت ضربه و خردایش یکنواخت‌تر می‌شوند. کوبیت‌ها برای تولید مصالح با شکل مکعبی و دانه‌بندی دقیق در پروژه‌های راه‌سازی، ساختمانی و معدنی بسیار پرکاربرد هستند.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن کوبیت:
ظرفیت تولید: بین ۳۰ تا ۳۵۰ تن در ساعت
اندازه ورودی: تا حدود ۴۰۰ میلی‌متر
اندازه خروجی: بین ۰ تا ۴۰ میلی‌متر
نوع خردایش: ضربه‌ای با چکش‌های دوّار
شکل محصول: مکعبی و یکنواخت
سرعت روتور: ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ دور در دقیقه
کاربردها: خطوط تولید شن و ماسه، کارخانه‌های آسفالت، خردایش سنگ‌های آهکی و مواد معدنی نرم تا نیمه سخت
سنگ شکن فکی
سنگ شکن فکی از دو فک ثابت و متحرک تشکیل شده که با حرکت رفت و برگشتی فک متحرک، سنگ‌ها بین دو سطح فشرده و خرد می‌شوند. بدنه آن معمولاً از فولاد مقاوم یا چدن سنگین ساخته می‌شود تا در برابر فشار و سایش دوام بالایی داشته باشد. عملکرد این دستگاه بر پایه‌ی نیروی فشاری است و برای خردایش اولیه مواد سخت مانند سنگ آهن، گرانیت، بازالت و کوارتز استفاده می‌شود. به دلیل سادگی ساختار، نگهداری آسان و قدرت بالا، در اغلب خطوط تولید سنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن فکی:
ظرفیت تولید: بین ۵۰ تا ۹۰۰ تن در ساعت (بسته به مدل)
اندازه ورودی: تا حدود ۱۰۰۰ میلی‌متر
اندازه خروجی: ۱۰ تا ۱۰۰ میلی‌متر قابل تنظیم
نسبت خردایش: ۴ تا ۶
نوع حرکت: رفت و برگشتی (فشار فکی)
شکل محصول خروجی: یکنواخت و زاویه‌دار
کاربردها: خردایش اولیه در معادن، کارخانه‌های شن و ماسه، و صنایع بازیافت
سنگ شکن هیدروکن یا مخروطی
سنگ شکن هیدروکن یا مخروطی یکی از دستگاه‌های پرقدرت در خردایش ثانویه و گاهی مرحله سوم است که برای تولید مصالح با دانه‌بندی دقیق‌تر استفاده می‌شود. ساختار آن شامل یک مخروط متحرک (منتل) و یک مخروط ثابت (کانکیو) است که با چرخش غیر مرکزی محور اصلی، مواد بین این دو سطح فشرده و خرد می‌شوند. بدنه هیدروکن از فولاد آلیاژی مقاوم ساخته شده و سیستم هیدرولیکی آن باعث می‌شود تنظیم دهانه خروجی و رفع گرفتگی‌ها اتوماتیک انجام شود. این دستگاه برای سنگ‌های سخت و نیمه سخت مثل گرانیت، سیلیس و بازالت بسیار مناسب بوده و خروجی آن معمولاً به صورت ماسه یا مصالح ریزدانه است.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن هیدروکن:
ظرفیت تولید: حدود ۵۰ تا ۵۵۰ تن در ساعت
اندازه ورودی: تا ۲۰۰ میلی‌متر
اندازه خروجی: بین ۵ تا ۳۰ میلی‌متر قابل تنظیم
نسبت خردایش: ۶ تا ۱۰
سیستم تنظیم: هیدرولیکی با کنترل آسان
شکل محصول: مکعبی و یکنواخت
کاربردها: تولید ماسه، خردایش ثانویه در معادن و خطوط تولید سنگدانه
سنگ شکن چکشی
سنگ شکن چکشی یکی از دستگاه‌های خردایش اولیه و ثانویه است که برای کاهش اندازه سنگ‌ها و مواد معدنی کاربرد دارد. در این دستگاه، چکش‌های متحرک که روی روتور نصب شده‌اند، با سرعت بالا سنگ‌ها را به داخل صفحه توری هدایت کرده و خرد می‌کنند. بدنه چکشی‌ها معمولاً از فولاد مقاوم و ضد سایش ساخته می‌شود تا در برابر ضربه و فرسایش طول عمر بالایی داشته باشد. این نوع سنگ شکن برای سنگ‌های نرم تا نیمه سخت، آهک، زغال سنگ و مصالح ساختمانی مناسب است و در صنایع معدن و کارخانه‌های تولید شن و ماسه کاربرد دارد.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن چکشی:
ظرفیت تولید: بین ۵۰ تا ۳۵۰ تن در ساعت
اندازه ورودی: تا ۵۰۰ میلی‌متر
اندازه خروجی: بین ۰ تا ۵۰ میلی‌متر
نوع خردایش: ضربه‌ای با چکش‌های متحرک
شکل محصول: دانه‌ای یکنواخت و قابل تنظیم با صفحه توری
سرعت روتور: ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ دور در دقیقه
کاربردها: خردایش سنگ‌های آهکی، زغال سنگ، خاک رس و مصالح ساختمانی، خطوط تولید شن و ماسه، کارخانه‌های آسفالت
سنگ شکن غلتکی
سنگ شکن غلتکی برای خردایش مواد با سختی متوسط تا کم طراحی شده است و بیشتر در صنایع معدنی، سیمان و شیمیایی کاربرد دارد. این دستگاه از دو غلتک فولادی سنگین تشکیل شده که در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند و مواد میان آنها قرار گرفته و تحت فشار له می‌شوند. فاصله بین غلتک‌ها قابل تنظیم است تا اندازه دانه‌بندی خروجی کنترل شود. بدنه آن معمولاً از فولاد مقاوم در برابر سایش ساخته شده و طراحی ساده و کم هزینه‌ای دارد. عملکرد آرام، تولید گرد و غبار کمتر و شکل یکنواخت محصول از مزایای اصلی این نوع سنگ شکن است.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن غلتکی:
ظرفیت تولید: بین ۱۰ تا ۳۵۰ تن در ساعت
اندازه ورودی: تا حدود ۷۵ میلی‌متر
اندازه خروجی: ۲ تا ۳۰ میلی‌متر قابل تنظیم
نسبت خردایش: ۴ تا ۵
نوع خردایش: فشاری با نیروی غلتشی
مصرف انرژی: پایین‌تر از سنگ شکن‌های ضربه‌ای
کاربردها: صنایع سیمان، معدن زغال سنگ، تولید کود شیمیایی و مصالح ساختمانی
سنگ شکن ماسه ساز
سنگ شکن ماسه ساز برای تولید دانه‌بندی دقیق شن و ماسه از سنگ‌های سخت و نیمه سخت استفاده می‌شود. این دستگاه با اعمال ضربه و اصطکاک بین سنگ‌ها و اجزای داخلی، سنگ‌ها را خرد و سایز بندی می‌کند. بدنه ماسه ساز معمولاً از فولاد مقاوم با پوشش ضد سایش ساخته شده تا دوام و عمر مفید دستگاه افزایش یابد. ماسه سازها در خطوط تولید شن و ماسه، کارخانه‌های سیمان، بتن آماده و راه‌سازی کاربرد دارند و کیفیت محصول آنها در استانداردهای ساخت و ساز بسیار اهمیت دارد.
ویژگی‌ها و مشخصات فنی سنگ شکن ماسه ساز:
ظرفیت تولید: ۳۰ تا ۸۰۰ تن در ساعت
اندازه ورودی: ۲۰ تا ۶۰ میلی‌متر
اندازه خروجی: ۰ تا ۵ میلی‌متر
نوع خردایش: اصطکاکی و ضربه‌ای
شکل محصول: شن و ماسه یکنواخت و استاندارد
جنس بدنه: فولاد مقاوم با پوشش ضدسایش
کاربردها: تولید شن و ماسه برای بتن و آسفالت، خطوط راه‌سازی، کارخانه‌های سیمان، خردایش سنگ‌های سخت و نیمه سخت
مزایا و معایب انواع سنگ شکن‌ها
نوع سنگ شکن | مزایا | معایب |
فکی | خردایش اولیه قوی و مناسب مواد سخت نگهداری آسان و ساده ساختار مستحکم و طول عمر بالا توانایی پردازش حجم زیاد مواد | خروجی دانه‌بندی محدود و زاویه‌دار نیاز به پیش خردایش برای سنگ‌های خیلی بزرگ مصرف انرژی نسبتاً بالاتر در سنگ‌های سخت |
هیدروکن (مخروطی) | دانه‌بندی یکنواخت و مکعبی مناسب خردایش ثانویه و ثالثیه سیستم هیدرولیکی برای تنظیم دهانه و رفع گرفتگی ظرفیت متوسط تا بالا | هزینه نگهداری بالاتر نسبت به فکی حساس به ورود مواد غیرمجاز نیاز به تکنسین برای تنظیم و سرویس هیدرولیک |
چکشی | خردایش سریع و ساده مناسب سنگ‌های نرم تا نیمه سخت تولید دانه‌های یکنواخت و قابل تنظیم هزینه اولیه پایین | سایش سریع چکش‌ها و بدنه محدودیت در خردایش سنگ‌های خیلی سخت گرد و غبار بالا و صدای زیاد |
کوبیت (ضربه‌ای) | تولید دانه مکعبی و یکنواخت مناسب خردایش ثانویه و ماسه‌سازی قابلیت تنظیم اندازه خروجی سرعت خردایش بالا | مصرف انرژی نسبتاً بالا سایش سریع چکش‌ها و سندان‌ها نیاز به نگهداری دوره‌ای دقیق |
غلتکی | مصرف انرژی پایین‌تر تولید دانه یکنواخت و بدون زاویه‌های تیز مناسب برای مواد متوسط تا نرم طراحی ساده و کم هزینه | محدودیت ظرفیت نسبت به فکی و هیدروکن مناسب خردایش اولیه نیست نیاز به تنظیم دقیق فاصله غلتک‌ها |
ماسه ساز | تولید دانه‌های بسیار یکنواخت و استاندارد مناسب خطوط تولید شن و ماسه و بتن آماده بدنه مقاوم با پوشش ضد سایش قابلیت خردایش سنگ‌های سخت و نیمه سخت | مصرف انرژی بالاتر نسبت به غلتکی سایش سریع قطعات داخلی نیاز به نگهداری دوره‌ای و تعویض آسترها |
سوالات متداول
1. چگونه بهترین سنگ شکن را برای خط تولیدم انتخاب کنم؟
برای انتخاب بهترین سنگ شکن باید نوع خردایش (ابتدایی، ثانویه، ماسه سازی)، سختی و سایز مواد معدنی، ظرفیت تولید مورد نیاز و دانه‌بندی خروجی مدنظر قرار گیرد. همچنین برند معتبر و دسترسی به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش از عوامل مهم هستند.
۲. تفاوت سنگ شکن فکی، هیدروکن و کوبیت در چیست؟
سنگ شکن فکی برای خردایش اولیه سنگ‌های سخت و بزرگ مناسب است، هیدروکن برای خردایش ثانویه و تولید مصالح با دانه‌بندی دقیق استفاده می‌شود و کوبیت یا ضربه‌ای برای تولید مصالح مکعبی و دانه‌بندی یکنواخت کاربرد دارد. انتخاب نوع سنگ شکن بستگی به مرحله خط تولید و جنس مواد دارد.
۳. چه پارامترهایی روی بازدهی و طول عمر سنگ شکن تأثیر دارند؟
پارامترهایی مثل اندازه و نوع سنگ ورودی، رطوبت، دانه‌بندی خروجی، سرعت و توان دستگاه، کیفیت قطعات و روغن کاری منظم بر بازدهی و طول عمر سنگ شکن تأثیر مستقیم دارند. رعایت این موارد باعث کاهش استهلاک و توقف‌های ناگهانی می‌شود.
۴. آیا برند و گارانتی سنگ شکن اهمیت دارد؟
بله، استفاده از برند معتبر و گارانتی مطمئن تضمین کیفیت ساخت، دوام قطعات و دسترسی به خدمات پس از فروش را فراهم می‌کند. این موضوع به ویژه در پروژه‌های بزرگ معدنی یا ساختمانی که توقف خط تولید هزینه بالایی دارد، بسیار مهم است.
